Verbrauchertelegramm Europa-Ausgabe Messè/Agost 2021

Beilage zur ladinischen Europa-Ausgabe Nr. 55/62 - Redaktion: Europäisches Verbraucherzentrum


E-COMMERCE

Cie fé sce l pachetl ne vën nia o ie danejà?H3

L possa suzeder, ënghe sce l ne dassëssa nia suzeder, che canche n compra ite zeche online àn na drëta mueia ajache l prudot apustà ruva danejà, o mo piec, ne ruva nianca a destinazion, datrai pervia de na trapuleda. Per se schivé da de tei problems dëssen: paië cun sistems segures (coche la cherta de credit o Paypal), cun chëi che n possa dejëujer la pruzedura de chargeback; se seguré, sce n ne abina nia l pachetl a cësa, che chësc ne sibe nia unì lascià nzaul daujin al’abitazion ulache n sta o da n ujin; mé tò ju cun resserva prudoc zic y/o che costa truep; documenté la situazion canche n gëura l pachetl cun na fotografia o n video per avëi na proa dl fat che l prudot fova bele danejà canche l ie ruvà. Per n savëi deplù lijëde nosc comunicat stampa.

FUFULES OTP

Canche l ne ie nia vosta banca ma n falot

Ti mënsc passei iel suzedìu plu suvënz che cunsumadëures scrijova te na chat cun si banca y che l ti univa damandà de dé ite n codesc sucrët, na nsci tlameda One Time Password (OTP), genereda automaticamënter. Chësta vën adurveda per autorisé paiamënc, la scrijan ite sun l portal dla banca tla sezion aposta, ma te chësc cajo univela damandeda al telefon, ntan che n rujenova o tres n messaje. Danz ne fovel dal’autra pert dl telefon nia la banca ma n trapulon che rubova nsci milesc de euro al melcapità. La moral dla storia? Mei mandé na OTP a deguni, nianca a si banca, ajache chësta passwords “adrova y scirma demez” vën mé generedes per unì dates ite diretamënter y ne unirà mei damandedes dal operadëur de degun istitut de credit. Deplù nfurmazions te nosc comunicat stampa.

REGULES IVA NUEVES

Dal prim de lugio iel n forza la mudazions preududes dala diretiva UE

Cun la diretiva UE 2017/2455 modernisea la Union Europeica l’aplicazion dla chëuta sun l valor njuntà (IVA) per la transazions de e-commerce internaziuneles. Da lugio: tl cajo de compres online, unirà l’IVA paieda tl luech te chël che l vën fat l cunsum dla marcanzia y di servijes; l vën inò crià na cuncurënza leala danter operadëures de e-commerce europeics y stac oradecà, coche nce danter e-commerce y butëighes tradiziuneles; la mprejes arà a despusizion n sistem scëmpl y uniform per detlaré y paië l’IVA sun la transazions transnaziuneles de viers de cumpradëures dla Union Europeica, tres doi sistems online nueves, la purtela unica (OSS) y la purtela unica per la mpurtazions (IOSS). I cunsumadëures messerà mëter verda tl cajo che i compra prudoc che vën da marceies dedora dala Union Europeica, ajache i priejes pudëssa vester dac sëura zënza IVA y chësta pudëssa nsci unì damandeda al cunsumadëur. Per n savëi deplù lijëde nosc comunicat stampa

CAJO DL MËNS
L’analises genetiches ie for plu de moda y la rejons per les fé ie defrëntes: scuvierjer la pruvenienzes, abiné parënc, dianostiché malaties... N cunsumadëur rumenn ova damandà l test dl DNA per tò dezijions de mpurtanza. L ova detlarà chësta cossa al lauratuere d’analisa cun sënta tla Talia, paian n suplemënt per giapé i resultac tl tëmp de doi enes da canche l ova mandà l kit cun l material genetich. Scebën che n ti ova dit che l ëssa giapà i resultac a tëmp y ëura ne iela nia stata nsci. Pervia che i tëmps ne fova nia unic tenii ite se à l cunsumadëur damandà de unì rembursà. Y ajache l ne fova nia bon de ressolver l problem iel jit a se cunsulté pra l Zënter Europeich Cunsumadëures dla Romania, che ova mandà inant coche l ie usanza, la pratica al Zënter Europeich Cunsumadëures dla Talia (ZEC). L ZEC Talia à inò cuntatà l lauratuere lecurdan che la data essenziela fova tan de gran mpurtanza che la prestazion ne fova dadedò nia plu de utl y de nteres per l creditëur. Tres l lëur di doi Zëntri Europeics Cunsumadëures talian y rumenn ie l cunsumadëur ala fin unì rembursà cun la soma de 1199 euro.