Verbrauchertelegramm Europa-Ausgabe Decëmber 2025
Beilage zur ladinischen Europa-Ausgabe Nr. 94 - Redaktion: Europäisches VerbraucherzentrumCOMISCIUN EUROPEICA
Al é gnü presenté l'ajënda dles consumadësses y di consumadus 2030
Dan da püch él gnü aprové y presenté le plann strategich nü dla Comisciun europeica por la politica dles consumadësses y di consumadus ti proscimi cin' agn: l'ajënda dles consumadësses y di consumadus 2030. Scemia che les consumadësses y i consumadus europeics ciafa na gran proteziun se ghira l'aumënt dl cost dla vita, les pratiches dl marcé che se müda y le boom dl comerz eletronich adatamënc nüs. Na politica dles consumadësses y di consumadus sterscia ó ince ester por defëne les aziëndes, che é conformes ales normes dl'UE, dala concorënza nia loiala. L'ajënda se conzentrëia sön cater pilastri fondamentai. Al dess dantadöt gní completé le marcé unich por les consumadësses y i consumadus, mioré l'imparzialité digitala y la proteziun dles consumadësses y di consumadus online, promoiü n consum sostignibl y inultima dessel gní mioré l'aplicaziun efetiva dles normes y di mesi de recurs che joa. Le fin é chël da jí cuntra la chersciüda esponenziala dl comerz eletronich y cuntra l'aumënt de produc nia sigüsc y nia conforms, che vëgn dantadöt da paisc terzi, y ince cuntra les pratiches comerziales nia coretes de imprendituries y imprenditurs che ne respetëia nia les normes.DIGITAL SERVICES ACT
Amazon vëgn conscidrada inant "dër na gran plataforma online"
La Curt de iustizia dl'Uniun europeica á dan da püch refusé la plüra presentada da Amazon cuntra la classficaziun sciöche "dër na gran plataforma online". (“VLOP”). Chësta classificaziun ti mët dant a Amazon condiziuns plü rigoroses, danter l'ater n'opziun de racomanaziun zënza profilaziun, n archif de reclam publich o l'azes de inrescidësses y inrescidus a cer dac. Aladô de Amazon jô chësc cuntra deplü dërc fondamentai che vëgn garantis dala Cherta di dërc fondamentai dl'Uniun europeica, danter chisc dantadöt la liberté imprenditoriala, le dërt de proprieté, le prinzip dl'avalianza dan la lege, la liberté d'espresciun y de informaziun, sciöche ince le dërt al respet dla vita privata y ala proteziun dles informaziuns resservades. La Curt de iustizia vëiga atramënter la cossa y porchël romagnel en forza les condiziuns rigoroses liades ala classificaziun "VLOP".IADI CUN LE FLIGHER
I tiers da ciasa vëgn conscidrá sciöche i "cufri"
Na sentënza dla Curt de iustizia dl'Uniun europeica á stabilí che n tier da ciasa che fej so iade cun le fligher tla lerch por i cufri vëgn conscidré sciöche n cufer y toma porchël ti limic de responsabilité preodüs dala Convenziun de Montreal. Tl caje concret ê na picia ciana stada bona da gní fora de süa gabia tratan che ara gnô trasportada devers dl fligher y al n'ê nia plü sté meso da la ciafé. Süa patrona â porchël damané na retüda dl dann imaterial de 5000 euro dan le tribunal spagnol che á porté la chestiun dan la Curt de iustizia dl'Uniun europeica, damanan sce n tier da ciasa pó gní conscidré n "cufer" aladô dla Convenziun de Montreal. La Curt á sëgn confermé che ara é avisa insciö. L'import mascimal de responsabilité dl'aziënda de aviaziun por la pordüda de cufri é al momënt de 1.519 DSP, chël ó dí de apresciapüch 1.900 euro, y tol ite sides le dann imaterial co chël material.CAJE DL MËIS
N consumadú todësch â prenoté na sojornanza de 4 nöts te na mobile home de n camping y â bele paié döt damperfora. Canche al ê rové tla ciasa êl indere indlunch formies che rodâ. Al á atira segnalé le problem y á porchël ciafé n'atra mobile home, mo ince dailó êl formies. Bele en chë sëra s'un é le consumadú jü dal camping y á damané che al ti gniss retü döta la soma, mo l'aziënda n'orô nia n'un savëi. Insciö s'á le consumadú adressé ala Zentrala di Consumadus Europeica (ZCE) Germania, che ti á mené inant le caje ala ZCE Talia. Por mirit dl intervënt dla ZCE Talia ti á l'aziënda efetivamënter retü al consumadú feter le 50% dla soma paiada sciöche sëgn comerzial de generosité por ti gní adincuntra al consumadú, alzan fora che al é da conscidré normal che al sides n inset o l'ater te n'abitaziun tl'alzada a tera te n camping amesa n bosch de pinc.
